Mariëtte van Tuyl's 'Gezonde Ontbijtkoek'

De kindjes zijn wat groter (2 en 1 jaar oud nu) en dus kom ik wel weer eens ergens. Zoals in een boekenwinkel om met mijn neus in de kookboeken te gaan hangen. Kook-en bakboeken zijn er veel en veel te veel; niet bij te houden zoveel. Dus er valt altijd wel iets nieuws te bekijken. Maar dit ene boek sprong er uit en heeft ook daarna mijn aandacht vastgehouden: 'Puur Zoet' van Mariëtte van Tuyl. Want feitelijk kan ik niet meer wegkomen met "ik ben net bevallen" en het is hoog hóóg tijd om een gezonder lijf in balans te 'krijgen'.

En jazeker. Ik sta een foto te maken, ín de boekenwinkel, van een recept in dat boek dat me wel wat lijkt. Een kruidige ontbijtkoek zonder ei, zonder vet, zonder geraffineerde suiker. Thuis kom ik er achter dat mw van Tuyl ook een keurige website heeft: yes! Direct toevoegd aan mijn bladwijzers. En nu ook (net) de koek gebakken. Het is een heel makkelijk pureer-en-meng-recept, waar je nog geen kwartiertje voor nodig hebt. Inclusief het daadwerkelijke bakken (wanneer je het boodschappen doen niet meetelt), heb je dus een eindresultaat een uur na start.

Recept

Week 200g ontpitte dadels 5 minuten in kokendheet water. Giet af. Maal de dadels samen met 4el (100g) appelstroop en 250ml (amandel)melk fijn in de blender. Meng in een andere kom 300g volkorenmeel met 2tl speculaaskruiden, 1el kaneel, 2tl bakpoeder en een snuf zout. Roer hier met een spatel het dadenmengsel doorheen tot alles goed gemengd is. Stort het deeg in een ingevette vorm en bak 40 tot 45 minuten in een voorverwarmde oven van 160 graden Celsius.

Nee natuurlijk. De koek is niet echt zoet. En ja natuurlijk, zoals verwacht is de kruidigheid van de overdaad kaneel en speculaaskruiden (ik had iets meer toegevoegd dan voorgeschreven) minder in de gebakken versie van het deeg. Maar de cake of ontbijtkoek of hoe je het wil noemen, is wel erg lekker. Smeuïg. Zacht van structuur en zacht van smaak. En - afgezien van de koolhydraten - zonder schuldgevoel. Maar ik heb wel spelt in plaats van tarwebloem gebruikt, dus dat verteert iets beter. Darmen ook tevreden. Dank, mw van Tuyl. Wat zal ik nu eens maken?

Bananenbrood, een gezondere versie

Met twee kleintjes in huis, moeten er eigenlijk ook altijd bananen zijn. Die zijn snel (geprakt en) opgegeten. Echter, in een aankoopbevlieging van mezelf ('dan heb ik er maar genoeg') liggen er nu toch drie bananen te verbruinen op de fruitschaal. Dát wordt dan dus bananen'brood'. Ik google een gezondere versie (zonder boter en zonder suiker) en sla weer eens aan het (sporadische) bakken.

Recept
Maal 50g havermout fijn in een keukenmachine tot 'meel'. Pureer 3 (over)rijpe bananen met 50g ontpitte dadels in een keukenmachine (of met een staafmixer). Klop hier 3 eieren en een snufje zout doorheen. Voeg 100g amandelmeel (of tarwebloem) en 1,5tl bakpoeder toe en meng tot een homogeen beslag. Voeg een handjevol ongebrande noten (of rozijnen of chipzaad of...) toe en giet het mengsel in een ingevette bakvorm. Bak in een voorverwarmde oven van 175 C in ca 30 tot 45 minuten gaar. Controleer of het bananenbrood gaar is, door een er een satéprikker in te prikken. Laat afkoelen en ontvorm.

In het recept staat ruim 45 minuten in de oven, maar dat is met de harde brander van ons niet nodig. Binnen een klein half uur komt mijn satéprikker er al droog en schoon uit. Het brood is dan niet echt smeuïg meer; ik zou zelfs zeggen aan de droge kant. Maar verder wel heel goed. Niet te zoet. Of is dat, niet zoet genoeg? Zelfs met (ongezoete) slagroom erop, wil kind 1 (S.) het niet opeten. Werk in wording dus. Ik weet nog niet zeker of dat laatste voor het kind of het bananenbrood geldt...

Happiness...

Goed brunchen (van het buffetje) en fijn thee drinken bij de volgens mij meest hippe plek in Geraardsbergen (B): koffie-en theebar Lathee (Karmelietenstraat 2). En ik koop er losse 'groene rooibos'; groenbos zeg maar. De uitbaatster weet briljant smaken te combineren.

Broodpudding

Zelf heb ik een soort systeem gaande waarbij de vers gekochte broden zo snel mogelijk de diepvries ingaan. De sneetjes die (de volgende dag) gegeten gaan worden, haal ik op tijd eruit zodat ze kunnen ontdooien op kamertemperatuur. Tada: zo goed als vers brood, zo goed als altijd wanneer je wil. En zo lukt mij dat individueel ook wel. Maar met drie 'nieuwe' huisgenoten loopt dit systeem nogal eens spaak. En dan liggen sneetjes brood oud te worden in de trommel. En oud brood; dat eet ik niet. Maar weggooien gaat mij ook te ver. En de eendjes voeren, is ook niet verantwoord, want daar schijnen de ratten vooral op af te komen. Dus doe ik tegenwoordig de restjes oud brood (en de eerder afgesneden broodkorsten) alvast in blokjes gesneden in een zakje in de diepvries. Klaar voor het maken van broodpudding:

Met weinig suiker erin durf ik dat best aan mijn zoon S. (1,5) voor te schotelen. Want verder is het alleen volkorenbrood, melk, eieren en rozijnen. Ik heb vroeger, tijdens mijn Gentse dagen, wel vaker broodpudding gemaakt. Maar ik gebruik dit keer een ander recept:

Recept
Warm 5 (of 6)dl melk met 80g basterd-of palmsuiker op tot de suiker opgelost en de melk lauw is. Niet te lang verwarmen (want basterdsuiker reageert anders dan kristalsuiker). Snijd ondertussen 300g oud brood (met korstjes en al) in blokjes. Doe het brood in een grote kom en voeg de gesuikerde melk toe. Laat dit een uurtje weken en roer het af en toe door, tot een dikke brij ontstaat. Gebruik zo nodig een pureestamper. Voeg 50g rozijnen, een ½tl kaneelpoeder en 4 losgeklopte eieren toe en roer alles goed door elkaar.
Bekleed de bodem van een bakvorm met bakpapier en vet de vorm in. Vul de vorm met het broodbeslag en bak de broodpudding 45 minuten in een voorverwarmde oven van 180°C. Dek eventueel de bovenkant tijdens het bakken af met aluminiumfolie oid. Laten afkoelen en ontvormen.

(update 25.04.2020) Kapjes brood uit de diepvries kwamen in totaal op 200g, dus recept bovenstaand gehalveerd. Aan het deeg heb ik nog 2el honing en 1 (bruine, overrijpe) geprakte banaan toegevoegd. 
Góed idee!

Aangezien bovengenoemd systeem spaak is gelopen en er op een ochtend geen 'vers' brood voorhanden is, schotel is zoon S. dus broodpudding voor. Ook keurig in hapklare brokjes voorgesneden. Hij verórbert ze. En zegt: "meer". Voor mijn gevoel ben ik goed bezig, want dit is zo goed als volkorenbrood. Hoewel het natuurlijk wel verdacht is dat S. in minder dan tien minuten in totaal twee dikke plakken broodpudding opeet. "Ach voor een keertje". "Weggooien is ook zonde".

Bar Beton

De naam klinkt, tja, nogal kaal. Ik stel me er een verlaten fabriekspand bij voor. Met een quasi hippe, industriële look die feitelijk niets anders dan verval is. Hoe zouden ze op die naam gekomen zijn, 'Bar Beton'? Maar goed, het is aan de Adriaen van Ostadelaan (nummer 22), tussen Galgenwaard en het (chique) Wilhelminapark (te Utrecht). Dus het zal wel geen verlaten fabriekspand zijn. En inderdaad. Deze Bar Beton ('De Bank'; er is er ook één in het centrum) is alles behalve dat. Misschien daarom dat we zo blij verrast en verrukt zijn..

Maar prettig zitten is het hier, op de prachtige stoelen met het uiterlijk van onverkapt Deens design. Ze hebben daarin leuk gevarieerd: er zijn houten stoelen met groene skai en groene lederlook, met of zonder armleuningen en de hoge krukken zijn uit dezelfde serie. Fijne grote tafels. Wij weten er één aan het raam te bemachtigen (want verder zit iedereen buiten op de loungezetels). Aan de muur een leuke kaart van Utrecht (klik hier om binnen te kijken). Verder zie ik mooie koperen bollampen, een zithoekje met tv en koeienkleed, een zwart plafond op witte pilaren, veel (en goede) tijdschriften (Quest!) en daadwerkelijke kamerplanten zonder dat deze oubollig zijn. De bediening loopt met een vlinderstrikje. Wat is het leuk hier! En de thee die geserveerd wordt (€3,00-€3,25) is een verrukking.

Ik ga voor een lunchsalade van gegrilde groenten (klein €8,75, groot €13,75). Er wordt fantastisch brood bij geserveerd, van het superverse soort met een knapperige korst en zacht kruim. Het roombotertje is niet, zoals elders, keihard en koud, maar op kamertemperatuur en dus smeerbaar. Mijn tafelgenoot wordt getrakteerd op een Twaalfuurtje (€10,25) met een VanDobben kroket en een heerlijke makreelsalade. Ongelooflijk maar waar; er past nog een worteltaart (carrot cake XXL) in. Mjam; óók lekker! Ik kom hier graag nog eens terug. Fijn om te zitten en heel goed van eten (lunch vanaf 11.30u). Bij de volgende keer neem ik als diner waarschijnlijk de 'proeverij'.

Chocoladepannenkoeken!

Toetje! Zoals chocoladepannenkoeken. Die maakte ik eerder al wel eens, maar toen was het meer 'uit de losse hand' pannenkoekbeslag met cacao erdoorheen. Misschien dat het met dit recept van Cupcake Jemma nóg beter lukt:

Recept

Spatel in een maatbeker 125g bloem, 25g cacao, 1el suiker, 1tl kaneel en ¼tl zout met een garde door elkaar (om alles luchtig te vermengen en klontjes te verwijderen). Klop er 1 ei (L), 250ml melk, ½tl vanille-extract en 2½tl gesmolten boter (enigszins afgekoeld) doorheen. Laat dit deeg een half uur in de koelkast rusten en bak er op middelhoog vuur pannenkoeken van.

Voor mijn gevoel is het beslag te dik. En op de één of andere manier branden de pannenkoeken snel aan (dat zal komen omdat ze te dik zijn en het vuur aanvankelijk te hoog, maar dan nog). Het beslag wordt verdund (met water), maar ik ben niet laaiend enthousiast dus, nee. En eigenlijk smaken de pannenkoeken ook niet full-on naar chocola. Best wel lekker met dulce de leche of nutella. Maar als je echt chocola wil moet je iets doen met chocola (en niet cacao).

Hét Hema ontbijt

Het €1 ontbijt bij Ikea blijft een heuse attractie. Je kijkt je ogen uit. Het restaurant van de Zweedse gigant vult zich met vaste (ontbijt)gasten en ander pluimage, dat daarmee al ruim voor 10.30u in de winkel is. Wat natuurlijk überhaupt de bedoeling is van de goedkope ochtendmaaltijd. Even lijkt Ikea wel een buurtsoos. En niet alleen Ikea, maar ook Hema biedt een ontbijtje voor de vroege vogels. Die daarvoor eveneens slechts één euro hoeven neer te tellen.

Bij de Hema krijg je voor je harde pegel een flink stuk (wit) stokbrood met een (lauwe) omelet van scharrelei; een croissant; een kuipje jam en een kopje thee (of koffie). Bij de Ikea was de omelet een gekookt ei en het stokbrood een kaiserbroodje; maar kreeg je er ook nog een kuipje halvarine en een plakje kaas bij. Voordeel van de Hema is dat er niet zo afgeladen belachelijk druk is. Én het uitzicht is veel mooier (zo midden in de stad Utrecht).

Overigens deed Kassa februari 2013 met de hulp van Pierre Wind een ontbijttest. Want goedkoop ontbijten kan tegenwoordig niet alleen bij Ikea en Hema, maar ook bij Bakker Bart (€2,50), LaPlace (die als beste wordt getest: €2,95 voor 5 items; €3,95 voor 7) en Intratuin (€2,95).

Deze test beschrijft volgens mij prima het ontbijtverschil tussen Ikea, Hema en LaPlace. Bij Ikea kan ontbijten elke dag behalve zondag, van 9.00-10.30u; de navullingen koffie/thee zijn gratis. Bij Hema kun je tot 10.00u terecht maar alleen in filialen met een restaurant. En LaPlace adverteert minder duidelijk met het ontbijt, maar komt wel steeds weg met de beste testresultaten.

Het kopje thee bij de Hema is best groot; groter dan bij Ikea in ieder geval waar er net drie slokken in zitten. Bovendien kun je hier je ontbijt upgraden met (ook goedkope) addities zoals (2) plakjes uitgebakken bacon (samen voor €0,25), een glaasje jus (€0,50), (2) kleine pancakes (samen voor €0,50) of verse fruitsalade (hoewel ze die bij de Ikea ook hebben). Een goede start van je ochtend als je toch in de stad moet zijn. En trouwens, de Hema zuurkoolmaaltijd voor weinig geld (met wel een halve rookworst) heeft eveneens een goede reputatie... Voor als je in de stad bent geweest, bijvoorbeeld ;)

Paleo avocado/ei

"This is awesome; such a good healthy breakfast"

Tja. Met zulke woorden móet ik het wel uitproberen. En omdat het feitelijk zo makkelijk te maken is, tik ik deze ochtend een eitje. In een avocado! (hoewel ik niet weet te voorkomen dat het wit overstroomt, maar dát blijkt dan ook de grootste uitdaging van dit recept)

De dooier komt boven 'drijven' en droogt uit in de hete oven terwijl het eiwit nog niet gestold is. Klopt die oventemperatuur (van 220°C) wel?! Maar bij open lepelen blijkt de dooier van binnen nog vloeibaar en is het net alsof er een gepocheerd ei in de avocado nestelt. Het blijkt nogal mee te vallen met hoe uitgedroogd die dooier is.

De avocado smaakt nagenoeg hetzelfde als een rauwe, alleen misschien iets romiger. Het geheel is zeer smeuïg en inderdaad, best smakelijk. Het vleugje gemalen peper vind ik onontbeerlijk. Waarschijnlijk ga ik het (ooit) nog wel een keer maken.

Muffins met blauwe bessen

"Zondag, zondag. Vandaag blijf ik de hele dag dicht bij je." Die Rob de Nijs is zo gek nog niet. Want wát is er fijner dan zondagochtend ontbijt op bed met een dvd'tje erbij (Teenwolf) ter vermaeck ende vertier?! Ik ben toch niet zo heel erg goed in uitslapen, dus terwijl hij dat wél doet, waag ik me in de keuken aan een copieus ontbijt. Uit mijn goedgevulde voorraadkasten en koelkasten weet ik een aardig plateau lekkere dingetjes tevoorschijn te toveren (verse dadels, een kaasje met fenegriek, kelek, komkommer, tomaatjes, bramen, yoghurt, gekookt eitje) en daar mag best ook een kleine zonde bij. Laat ik to die for blueberry muffins maken. Zo van "oh ja, die heb ik even in elkaar geflanst" lalalalala.

Recept

Meng 225g bloem (ik gebruik 75g rogge-en 150g patentbloem) in een kom met 110g suiker, 2tl bakpoeder, 1tl natriumbicarbonaat, ½tl fijn keukenzout, 80ml (zonnebloem)olie, 1 losgeklopt ei (L) en 120ml melk tot een homogeen beslag. Spatel hier voorzichtig 150 tot 200g blauwe bessen doorheen en verdeel het hele beslag over papieren cakevormpjes in een muffinvorm. Kruimel in een andere kom 50g bloem met 100g (riet)suiker, 60g (koude) roomboter, 1tl gemalen kaneel en ½tl 5spice tot het nèt samenkomt en verdeel de deegkruimels over het muffinbeslag. Bak de muffins in een oven van 175°C in 20 tot 25 minuten gaar.

Rijkgevulde muffin (ik was een beetje te scheutig met besjes) die erg luchtig en zacht van smaak is. De blauwe bessen zijn sappig opengebarsten en geven een licht zurige smaak. De kruimels er bovenop zijn een beetje in elkaar uitgelopen, maar hebben een zoetkorrelige en lekker knapperige textuur. Let wel, een muffin is géén cupcake (maar wat het verschil precies is?!). Versgebakken muffinachtige cakejes doen het natuurlijk goed als indrukwekkend ontbijt annex brunch. Hoewel ik niet weet of ik hier daadwerkelijk voor zou 'sterven'..

Breekbrood van citroenbroodrolletjes

Tegenwoordig wordt je eigen fantasie en creativiteit overspoeld door een kast met kookboeken, een internet vol recepten en een youtube aan inspirerende filmpjes. Het genre 'wil ik nog eens maken gerechten' barst bijna uit zijn voegen. Er is nog zóveel om te koken, te bakken en uit te proberen, dat er nooit genoeg gelegenheden in een jaar zijn. Maar wie heeft er nou gelegenheden nodig?!

Ik maak fluffy sticky lemon rolls (van BakingSoda):

Recept

Verwarm 250ml volle melk met 1tl suiker tot handwarm. Verkruimel 35g verse gist boven de melk, roer door en laat staan tot het begint te bubbelen. Zeef 650g bloem boven een kom en kneed hier 60g zachte boter, 60ml zonnebloemolie, 2tl vanille-extract, ½tl fijn keukenzout, ¼tl versgemalen nootmuskaat, ¼tl kaneelpoeder, de citruszest van 1 citroen en van 1 limoen en 2 losgeklopte eieren (M) doorheen. Zodra alle ingrediënten beginnen samen te komen, de homogene deegbal 10 tot 15 minuten grondig doorkneden op het werkvlak, tot het deeg soepel en zacht is. Laat afgedekt 1 uur op een warme plaats rijzen. Vermeng ondertussen 150g fijne kristalsuiker met ¼tl versgemalen nootmuskaat, ½tl kaneelpoeder, ½tl gemberpoeder, ½tl 5spice en het sap en de zest van 1 citroen. Beboter een grote springvorm (28cm).

Rol het deeg op een bebloemd werkvlak uit tot een rechthoek van circa 25x40cm. Verspreid (met de vingers) ruim zachte boter (op kamer- temperatuur) over de deeglap en spreid hier het suikercitroenmengsel over uit. Laat de randen vrij. Rol de deeglap over de breedte op (de natte vulling zal er enigszins uitlopen) en snijd de rol in plakken. Ver- deel de deegrolletjes over de springvorm en giet overgebleven suiker- citroenmengsel over het deeg. Laat afgedekt nogmaals 45 minuten rijzen tot de rolletjes in volume verdubbeld zijn (of de vorm vullen) en bak het brood in een voorverwarmde oven van 180°C ongeveer een half uur. Zodra de randen goudbruin kleuren is het brood klaar, ookal lijkt het misschien nog niet helemaal gaar. Nèt 'onderbakken' is prima voor een luchtige binnenkant.

Tijdens de tweede rijs is alle verrukkelijke suikercitroen naar de bodem van de vorm gezakt. En het oprollen was ook al zo'n kliederbende (hoe rol je sap op?!) Misschien beter de deeglap alleen bestrijken met boter en suiker; en het citroensap vermengd met de specerijen vlak voor het bakken over het deeg gieten.

Maar los daarvan........ ik heb brood gemaakt!! En wat leuk is het toch altijd om dat te zien rijzen en rijzen! Wat een mooi breekbrood (hoor ik daar paasbrunch?) is het geworden. Volgens Dr.D: "lekker verfrissend".

Courgettekoekjes met zalm (ehh, garnalen)

Ik sta zo laat op, dat ontbijten geen zin meer heeft. Niet dat ik niet ga eten, maar dat noemen we dan brunch. En aangezien mijn lijf langer dan wenselijk voedsel heeft moeten ontberen, mag het wel wat substantiëlers zijn. Onder de douche denk ik vooral aan iets warms. Pannenkoeken ofzo. Maar dan anders.

Een beslagje van ei, bloem, garnalen (ik heb dus geen zalm in huis en ben ècht nog niet klaar voor een tochtje naar de supermarkt), fijngehakte verse munt en geraspte courgette wordt in een hete koekenpan tot 'koekjes' gebakken. Ik heb nog hangop over van de taj-mahal en meng daar nog meer gehakte verse munt door.

Dat muntspul met de garnalen is een uitstekende combinatie (zalm zou ook erg goed zijn geweest). Mmmm. De courgettekoeken zijn een beetje zompig. Als in 'best wel zompig'. Ik heb liever krokante, knapperige pannenkoeken en dat zijn dit niet. Maar de motor is aangevuld en de dag kan beginnen.

Sneeuwpoppen (van gekookte eieren)

Vorige week had ik met vrienden een Sinterkerstdobbelspelavond gepland, gelardeerd met alcohol. Dûh. Door dat laatste, én omdat iedereen uit een andere windstreek tevoorschijn komt; draaide dit logischerwijs uit op een gezamenlijke logeerpartij. Uiteraard werd het geheel opgeleukt met erg lekker eten. De gastvrouw zou zorg dragen voor het avondlijke driegangen diner, iemand verzorgde de alcoholische versnaperingen, een ander was verantwoordelijk voor de zoete en zoute snacks. En ik had aangeboden het ontbijt te doen. Can you say: 'over the top'?

De inspiratie vond ik op, uiteraard, internet:

Gekookte eieren. Prima ontbijt. Iedereen lust het (naar ik weet) en het vult goed. Maar wel een beetje saai. Dus natuurlijk sta je dan 's ochtends in andervrouws keuken sneeuwpoppen te knutselen. Van eieren die je thuis al had gekookt. Ik gebruikte 'kanjers' (XL) met henne-eitjes (S, Jumbo).

Twee gestapelde plakjes wortel vormden het perfecte hoedje (op een onzichtbaar verstopt satéprikkertje wat meteen ook de twee eieren op elkaar hield). Gitzwarte peperkorrels waren de ogen en knopen. Takjes verse tijm en een ruitje wortel (puntig aan de ene kant om makkelijk in het ei te kunnen steken; en puntig aan de andere kant om overduidelijke esthetische redenen) maakten de sneeuwpop af. Ik had nog een sjaal kunnen verzinnen, maar kwam niet verder dan een in de lengte doorgesneden 'zuur matje' en dat vieze snoepje vond ik nou niet echt bij een eierpop passen.

Elke pop stond op zijn eigen podium van zalmmedaillon, omringd door een het-is-negen-graden-buiten! groen veld van rucola. Een dressinkje erbij (van uit andervrouws keukenkasten gegapte witte wijnazijn, olijfolie, gembersiroop en mosterd) en verder helemaal goed. Het leek wel Pasen. Maar dan anders.

Sfakianés Pítes

Een relaxte zondagochtend vraagt om wat zelfverwennerij en omdat er zowaar tijd is, maak ik voor mezelf deze Griekse zoete pannenkoeken met feta. En honing. Hoewel de krokante lekkernij het als toetje waarschijnlijk ook goed zou doen.

Van bloem, olijfolie en wat zout wordt met lauwwarm water een deeg gekneed. Daarvan worden dan bolletjes gevormd, die met de hand platgedrukt gevuld worden met een schepje losgeroerde feta. Deeg daar omheen vouwen en uitrollen tot pannenkoeken. Het blijkt nogal een elastisch plakdeeg, maar met flink 'bloemen' lukt het. De 'pannenkoeken' worden vervolgens gebakken in een hete koekenpan met nog wat olijfolie.

De 'sfakianés pítes' zijn zo klaar en leuk om te maken. In de pan bobbelt het deeg lekker knapperig op. De feta is smaaktechnisch een beetje verdwenen, maar de zoete honing wordt natuurlijk wel geproefd. Warm het lekkerst.

Lang leve zelfzorg!

Een typisch ontbijt op een vrije dag: flinke pint (groene) thee; bak yoghurt met bessen, noten, lijnzaad; wat ik zo snel aan groente kan grijpen (in dit geval komkommer en gekookte gele biet); rauwe cacaobonen; bij voorkeur gerookte zalm en een snappel. Want een goed ontbijt is het halve werk. En ondertussen beantwoord ik mails of update dit soort foto's ;)

Tati

"Tattie" was een vroeger veelgebruikt woord in mijn studenten- vriendengroep (toegegeven; één vriend zei het wel eens) en betekende zoveel als "smurrie, derrie". Zoals de "tattie in het gootsteenputje". Maar sinds vandaag heeft 'Tati' een heel andere connotatie voor mij. Want "the owls are not what they seem"...

Mijn vrije dag wordt opgemaakt aan heen en neer pendelen naar Nijmegen, waar meer dan uitmuntend gezelschap mij meeneemt voor lunch bij Tati (Koolemans Beynenstraat 80). Waar de locale ambiance direct een zeer huiselijke sfeer oproept, zeker voor mij als rommelmarktfan. Dit lunchcafé is lekker gezellig volgepakt met vintage stoeltjes, jaren '50 lampjes, oma's serviesgoed.. en ze doen hier ook aan in-en verkoop. De prachtige houten vitrinekast met de kassa, waarin zelfgebakken taarten pronken (pecanvlaai €3, citroencake €2, veganistische banaan-kokoscake €2,50, blueberry crumble €3 en carrotcake), valt direct op bij binnenkomst. En dan is er ook het stijlvolle (zelfontworpen) behang met de eigen naam. Wat leuk hier!

Er worden (biologische) broodjes, pannenkoeken, taart, soep en andere lekkernijen geserveerd. Je kan hier terecht voor een fijn ontbijtje (brood, croissantje, eitje, boter, kaas, jam, verse jus en thee of koffie; €9,50) of voor lunch. Elke maandag t/m vrijdag 8.00-17.00u en in het weekend 10.00-17.00u. Behalve een kop thee (€2) kun je je hier ook laven aan een hele pot (€5), inclusief knoeidekseltje, op een sfeervol waxinelichtje. De bijbehorende zakjes worden natuurlijk in een mooi blik geserveerd en zijn van Mr.Jones. Muziek komt uit de jukebox!

Qua lunch schiet er één gerecht met kop en schouders boven de rest uit: Ta-Tea (onbeperkt thee en schalen met huisgemaakt zoet en hartig, €14 p.p.). Laat maar aanrukken die hap! Uitermate snel worden we voorzien van twee (inklapbare) etagères met stukken bosbessentaart, citroencake (of hoe iets cake lijkt maar citroen is!), royaal carrotcake en lekker plakkerige karamelpecanvlaai. Etagère nummer twee herbergt vers wit en volkoren brood van Bakker Arend met humus en gegrilde groenten, geprakte avocado met een gekookt eitje en zoete tomaat, rucolapesto met geitenkaas en tomatentapenade met boerenkaas. Natuurlijk kunnen we dat met z'n tweeën allemaal niet op, zelfs niet wanneer we het naarstig met drie kannen thee trachten weg te spoelen. Geheel content kan er vier uur lang bijgepraat worden. En al die tijd detoneert alleen het 'Bueno sero oh Marie' van André Hazes.

(update 02-03-2013)

Na een uitgebreide luistersessie met het voltallig team, meldt Tati een jukebox vól nieuwe liedjes te hebben!

Woonde ik (nog) in Nijmegen, dan zou ik hier zéker vaker komen. Voor nu moet ik het doen met de wat schaarsere gelegenheden die zich voor zullen doen. Maar ik denk wel dat ik die vriend die hier om de hoek woont, opeens wat vaker zal zien..

Ochtendritueel

Er is tekstueel weinig verheffends aan, maar favoriet ontbijt 'du jour' (et autre jours) is zo'n bak met bosbessen, bramen en/of frambozen, gebroken lijnzaad, hazel-en/of andere noten, honing en yoghurt. Oh, en tegenwoordig ook: een kaki in stukjes. Erbij gekookte eieren minus de dooier (of soms gerookte zalm); ik ben goed gevuld en Mike kan weer trots zijn. Vijfenzestig kilo - here I come ;)

Knol's Echte Groninger Koek

Al eeuwen wordt in Groningen een goed gevulde koek op basis van rogge en stroop gemaakt, die tot ver buiten de regio bekendheid geniet. De koek is een eigen variant op Deventer koek. De koekbak- kers van Groningen verenigden zich vanaf 1640 in een eigen gilde. Toen gilden in 1795 werden afgeschaft, stapten vele broodbakkers ook over op het bakken van koek.

Knol's Koek is bekend sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw. Het bedrijf stamt uit 1923 toen grondlegger Egge Knol een bakkerij aan het Zuiderdiep (Gedempte Zuiderdiep 154) kocht. Knol had toen 'n complete bakkerij met brood, beschuit, roggebrood, koek, banket en als specialisme Echt Duitsch brood. Na W.O.II was daar echter geen belangstelling meer voor. Dus ging Egge Knol zich, inmiddels samen met zoon Durandus, meer op koekbakken toeleggen. Sinds eind jaren zestig is dit het enige product. In 1958 is de bakkerij verplaatst naar een voormalige wasserij aan het Hoendiep (93), maar de zaak aan het Zuiderdiep bleef als winkel in gebruik. Na een jaar van wederopbouw is Knol's Koek nu weer begonnen met het bakken van zijn ambachtelijke Groninger koek. De koek wordt gebakken zoals "opa Knol" ermee begon. Daarbij wordt alles hand- matig bereid en vers in beide winkels verkocht.

In de authentieke winkel aan het Hoendiep (open op werkdagen van 8.00-16.45 en op zaterdag van 9.00 tot 12.00u) zijn naast deze verse koeken ook streekproducten (als martinitorendrop 'Olle Griezen', €1,90) te koop. En het uitgebreide assortiment is indrukwekkend: streepkoek, oalwief (500g €1,65), Groninger gemberkoek 700g €2,20; extra gevuld 800g €2,95), kandijkoek, rozijnenkoek maar ook krentenkoek, tropicalkoek, notenkoek (700g €3,15) en tevens notenkoek met stukken gesmolten nougat (!); en natuurlijk sucadekoek (in dezelfde prijsklasse als de gember- koeken).

De sucadekoek is (zeer) rijk gevuld met groene stukjes gekonfijte cederappelschil. De koek zelf is taai(taai), maar wel prettig van smaak met die heerlijke zoete sucade. Ècht iets voor de liefhebber. Knol's gemberkoek is eveneens rijk in vulling, met een pittige, enigszins zoete (scherpe) gembersmaak alom. Deze fijne koek is stevigzacht, luchtig en prettig kauwbaar. Extra speciaal door de zoetige, half gesmolten greinsuiker korrels. Absoluut een omrit waard!

Dikke yoghurt van het AH huismerk

Daar waar je vroeger (en dan worden de jaren '80 bedoeld) vla of yoghurt louter als 'toetje' at (of die twee met wat fruitsiroop door elkaar als ultieme verleiding 'vlaflip'), wordt tegenwoordig diverse zuivel steeds vaker en steeds uitgebreider op de culinaire kaart gezet. Onder buitenlandse invloeden smullen we van tzatziki, ayran, lassi, Indiase curry's, panna cotta en wat niet. Yoghurt blijkt namelijk combineer met veel, héél veel. Van zoet tot hartig, het kan bijna allemaal met yoghurt. En dat waren we een beetje vergeten toen onze enige keuze volle of magere yoghurt was. Nu is yoghurt vanille, drink-, stand- of roer-, halfvol, Grieks (of Turks) en dik, dikker, dikst. En dus mag hangop ook weer, zoals we nóg vroegerder (vooroorlogs) aten; in een schone (thee-of kaas)doek uitgelekte yoghurt (of karnemelk) met een daardoor kwarkachtige consistentie. Wat een rijkdom, want yoghurt is heel goed voor je. En rijkdom ook voor de Albert Heijn, want die levert natuurlijk weer handig waar vraag naar is. En dus staan er in hun zuivelschap maar liefst vier dikke yoghurt-varianten op een rij:

À €1,29 staan daar 'Hollandse hangop', 'Turkse stijl yoghurt', 'Griekse stijl yoghurt' en 'Bulgaarse stijl yoghurt' in hersluitbare bekers van 500ml. In hetzelfde gamma is er ook 'Franse fromage blanc' maar die valt mijns inziens eerder onder kaas dan onder yoghurt en zal in deze strijd der titanen dus buiten beschouwing worden gelaten. Want yoghurt is gedefinieerd als een melkproduct dat op gecontroleerde manier gefermenteerd en verzuurd is (zie wikipedia); de naam komt overigens van het Turkse yoğurt..

Hollandse hangop (90kcal; 5g eiwit; 4g suikers; 6g vet)

"Ingedikte yoghurt met 6% vet", zonder verdere vermelding van ingrediënten. Hangop is yoghurt waaruit het vocht is weggezeefd. Deze hangop (linksonder) ziet er uit als lobbig geklopte slagroom en maakt daardoor een zeer romige indruk hoewel er dus geen daadwerkelijke room in zit. Het betreft een op de tong 'smeltende' yoghurt met een wat zurige smaak en een uniforme consistentie. De hangop is zo dik dat het, eenmaal geschept, zijn vorm lange tijd behoudt.

Turkse stijl yoghurt (125kcal; 5g eiwit; 4g suikers; 10g vet)

"volle melk, room, magere melkpoeder, yoghurtcultuur". Een schepbare yoghurt met zichtbare luchtbellen op de bovenkant; naar beneden toe in de beker is deze yoghurt (linksboven) minder vast en wat dunner. Na het uitscheppen komt na enige tijd in de verkregen kuil waterig vocht te staan. De smaak is licht romig met een subtiel zuurtje. Bij eerste hap lijkt de textuur wat 'griebelig' maar al etend is dat toch niet zo. Moeilijk te omschrijven, maar feitelijk heeft deze yoghurt iets 'poederigs'.

Griekse stijl yoghurt (79kcal; 4,5g eiwit; 3,5g suikers; 5g vet)

"gepasteuriseerde volle melk, room, melkeiwit, yoghurtcultuur". Dit is de allerdikste van de vier; je kan er bijna in bijten. En deze yoghurt (rechtsboven) heeft daarbij het meest opvallende uiter- lijk, het ziet er uit als hüttenkäse. Dat is in de mond niet zo, maar de consistentie heeft wel iets raars. De Griekse yoghurt is namelijk zo vast, dat een hap yoghurt zijn bolle vorm behoudt tot ze met de tong tegen het gehemelte wordt geplet en als het ware vervloeit. Daardoor heeft deze yoghurt iets bijna slijmerigs, waardoor de feitelijke smaak eigenlijk niet eens opvalt.

Bulgaarse yoghurt (65kcal; 4,5g eiwit; 4,5g suikers; 3,5g vet)

"volle melk, melkeiwit, yoghurtcultuur". Deze dunnere yoghurt (rechtsonder) is iets minder vloeibaar dan reguliere yoghurt en heeft een homogene textuur. Het is een lekkere yoghurt die een beetje aan tong en gehemelte blijft plakken en niet zo zuur is. Wel is hier (in tegenstelling tot de andere) zout aan toegevoegd, per 100ml 0,2 gram.

Boven verwachting verschillen de dikke yoghurts nogal van elkaar. De Turkse is de romigste, maar dat zie je dan ook weer terug aan het hoge aantal kilocalorieën en het percentage vet (10%). De Griekse is de enige die polysacchariden bevat maar is ook de dikste. Hangop ziet er meest appetijtelijk uit en is heeft de zuurste smaak; Bulgaarse stijl yoghurt is de slankste (hoewel als enige gezouten) maar die is dan weer niet zo dik.

Schuimomelet

Mijn oma was er schijnbaar verzot op, maar omdat mijn oma overleed toen ik zeventien (en zeer, zeer, had ik al gezegd zéér groen) was, heeft ze mij nooit kunnen inwijden in haar culinaire hoogstandjes. En dus moet ik zelf maar uitvogelen hoe ik haar topgerechten moet maken. Enige tijd geleden kreeg ik het (na diverse pogingen) voor elkaar om haar vermaarde potmik te reproduceren en nu lijkt het mij hét moment voor een heuse schuimomelet:

Het lijkt op zich niet zo moeilijk. Een ei splitsen (ik verdubbel de hoeveelheden), dan het eiwit heel erg luchtig opkloppen met een snufje zout en vervolgens de dooier zo dik en schuimig mogelijk kloppen met honing en wat heet water (in deze volgorde hoef je de kloppers niet tussendoor schoon te maken; zou er dooier bij het eiwit komen dan valt het wit niet meer op te kloppen). Door het eiwit wordt (spelt)meel gespateld en dan mogen de beide bestand- delen door elkaar gevouwen worden. Bakken maar, die hap.

Het beslag veroorzaakt in de hete pan geen gespetter, geknisper of andere braadgeluiden; het is alsof je een wolk bakt (niet dat ik weet hoe dat is, uiteraard). En zo makkelijk als het tot nu toe te maken was (indien je in het bezit bent van een electrische mixer, dat is), zo moeilijk blijkt de schuimomelet in de pan te keren. De eerste gaat aan stukken. De tweede (het is maar goed dat ik twee eieren had genomen..) laat ik op heel zacht vuur eerst helemaal droog worden aan de bovenkant, dan maak ik rondom de gehele onderkant eerst los om in één ferme zwiep de omelet om te draaien. Check.

Het eiergerecht smaakt licht zoet (ondanks toch best veel honing) en verder vooral naar, tja, naar volkoren lucht, eigenlijk. Heel, héél in de verte komt de smaak van een typische omelet door, maar eigenlijk is dit veel eerder een soort pannenkoek. Maar er is dan ook slechts een dunne grens tussen bloembeslag met eieren of eierbeslag met bloem. Toch? En zo lekker; er zijn helemaal geen hangop en rozijnen (zoals in het recept) nodig. Ik vat 'm, oma!