Oliebollen

Ik woon in België en er is hier met de beste wil van de wereld geen versgebakken oliebol te koop (enkel smoutebollen wat zoveel is als een ongevulde oliebol i.e. gefrituurd saai deeg), zélfs geen kant-en-klare oliebollenmix. Ik kan dus óf naar Terneuzen rijden om daar één van beide te halen óf ik zal zelf aan het knutselen moeten slaan. Gisteren waren de winkels in verband met zondag dicht en vandaag, maandag, is het 31 december; wat HECTIEK betekent in supermarktland. Ik ga dan ook niet op reis voor oliebollen, maar ik wil eigenlijk toch in zijn volle glorie van deze Nederlandse traditie genieten, vooral omdat we onze eerste Oudjaarsavond in eigen stad gaan beleven (na drie jaar). Er zit niks anders op dan zelf oliebollen te gaan maken. Heb ik nog nooit gedaan en ik zie een beetje op tegen de lucht en het vetgespetter in huis, want een 'buiten' behoort niet tot ons gelukkige bezit (vandaar de wanhoop in mijn ogen en de afzuigkap op vol vermogen)....

Het deeg is goed (zie recept). Er zijn tevens recepten voor deeg met bier te vinden op het internet en die spreken mij óók aan, maar deze variant met karnemelk smaakt uiteindelijk super. Ik houd van een rijke vulling en behalve de 300g rozijnen, wel ik ook in reepjes gesneden gedroogde abrikoos (handvol) en een zestal in stukken gesneden gedroogde vijgen. In plaats van krenten, neem ik drie verschillende soorten rozijnen (sultana's, blanke rozijnen en zgn. 'Thompson flame'). Verder 2el amandelpoeder en een flinke handvol amandelschaafsel door het deeg, tot het bijna onmogelijk wordt te roeren. Rijzen maar.

Volgend probleem: frituren. Ik doe het nooit. Ik heb dan ook geen frituurpan in huis, maar ik heb het donkerbruine vermoeden dat je ook best olie in een gewone pan heet kan laten worden. Maar voor de zekerheid neem ik een hoge soeppan, zodat eventueel gespetter niet (lees: minder) over de rand komt. Een volle liter zonnebloemolie gaat erin op matig hoog vuur.
Waarom olie en geen (vast) frituurvet? Vet bevat meer verzadigde vetzuren, stolt bij afkoelen en vormt dan een dun filmpje rond de oliebollen (ranzig) en heeft veel meer tijd nodig om heet te worden.
Het advies is de oliebollen bij 175°C te bakken; te lage temperaturen zorgen ervoor dat de deegbollen zich als sponsjes vol vet zuigen, bij te hoge temperaturen verbrandt de buitenkant en is de binnenkant nog niet gaar. En daar zit hem dus net de kneep: de juiste temperatuur. Onmogelijk te bepalen en 'fingerspitzengefühl' heb ik er (nog) niet voor: mijn eerste "oliebollen" komen dan ook wel héél erg donker uit de pan en blijken bij doorsnijden nog een vloeibaar deeghart te hebben. Heel moeilijk is het vooral om de olie op de goede temperatuur te hóuden en met enig gezweet weet ik mijn teil deeg om te zetten in redelijk eetbare Oudejaarstraktaties. Ook weer niet met de veelgeprezen ijsbolletjestang (niet in huis aanwezig en ik vertik het er één te gaan kopen), maar met twee lepels waar het deeg natuurlijk onvolprezen aan blijft plakken (in uiterste wanhoop doop ik mijn lepels eerst in wat water alvorens deeg in de olie te scheppen, wat het plakken tot nihil terugbrengt maar het gespetter maximaliseert).

Résumé:
bakpoging: nobel - deeg: smeuïg en zeer geslaagd - vulling: goed tot zeer goed - frituuractie: matig tot slecht - toonbaarheid van uiteindelijk resultaat: met flinke laag poedersuiker nog heel redelijk - veiligheid tijdens het bakken: in het geding - noodzaak om keuken nadien schoon te maken: keuken? ik zie geen keuken?! - voedingswaarde: komt dat niet pas ná 12 uur?!