Feitelijk is de toevoeging "Oud-Hollandse" overbodig, omdat deze taaie anijsbrokken van honingdeeg de enige échte pepernoten zijn; de knapperige halve maantjes met speculaaskruiden, die in de volksmond ook pepernoten heten, zijn eigenlijk kruidnootjes.
De eerste pepernoten werden in de Middeleeuwse kloosters gebakken; omdat men enkel hier de lees-en schrijfkunst machtig was en de kloosters dus de bakermat vormden voor nieuwe culinaire ontwikkelingen. Door de bijzondere specerijen die bv. door de VOC en de kruisridders uit het Oosten werden mee- genomen, ging men meer experimenteren. De pepernoot was van oorsprong een sterk gepeperd gebak. Volgens een 15e eeuws statuut moest op een vat honing maar liefst vier pond (2kg) peper worden toegevoegd (datzelfde gold overigens voor de peperkoek; eveneens van honingdeeg vervaardigd). Peper stond, naast ook honing, te boek als afrodisiacum en deed schijnbaar zo krachtig zijn werk dat het gezegde "Peper helpt de man te paard, en de vrouw onder de aard" in heel Europa te horen was. Peperkoek was destijds dan ook een veelgebruikt bruiloftsgebak en werd door geliefden aan elkaar gegeven (zoals nog altijd gebeurt met de Duitse lebkuchenherzen). Omdat de specerij peperduur (!) was, werd het enkel met zeer feestelijke gebeurtenissen gebruikt (bron).
(Nooit geweten, al die jaren dat ik nu al peper-en kruidnoten in mijn mond stop. Ik vind dat dit soort informatie óók thuishoort in de les 'vaderlandsche geschiedenis')
Ooit hoorde ik van een gepensioneerd bakker, dat het bereiden van honingdeeg voor peperkoek een heuse kneedklus was en met enig vrezen stroop ik mijn mouwen op en maak ik me klaar voor het betere mixen. Dat valt me gelukkig alleszins mee; honing, ei, kruiden en bloem mengen soepel (hoewel ik de honing wel even een minuutje op vol vermogen in de magnetron heb verwarmd; tevens een goede manier om gekristalliseerde honing weer vloeibaar te maken...).
Pepernoten horen 'slordig' te zijn, dus bak ik brokjes deeg die ik met de vingers nog zelfs wel iets 'slordiger' had mogen maken. Kórt bakken! De pepernoten moeten lekker taai blijven; niet bruin en knapperig. Een zevental minuten blijkt voldoende. Mjam! Alleen zou ik een volgende keer de hoeveelheden gemalen anijszaad en speculaaskruiden omdraaien; 1el anijszaad i.p.v. 1tl en 1tl speculaaskruiden i.p.v. 1el. De hierboven gelauwerde peper zit overigens verstopt in de speculaaskruiden..!
Hoe is toch ooit een dergelijk afrodisiacum als 'kinder'snoepgoed op scholen terechtgekomen, vraag je je af?! Belachelijk trouwens vind ik het, dat er met Sinterklaas op basisscholen tegenwoordig niet meer ouderwets gestrooid mag worden door Zwarte Piet, in het overtrokken kader van de hygiëne. Alsof de suiker-en vetzucht heden ten dage niet sowieso veel erger is!
Klik hier voor de ontstaansgeschiedenis van Sinterklaas.
De eerste pepernoten werden in de Middeleeuwse kloosters gebakken; omdat men enkel hier de lees-en schrijfkunst machtig was en de kloosters dus de bakermat vormden voor nieuwe culinaire ontwikkelingen. Door de bijzondere specerijen die bv. door de VOC en de kruisridders uit het Oosten werden mee- genomen, ging men meer experimenteren. De pepernoot was van oorsprong een sterk gepeperd gebak. Volgens een 15e eeuws statuut moest op een vat honing maar liefst vier pond (2kg) peper worden toegevoegd (datzelfde gold overigens voor de peperkoek; eveneens van honingdeeg vervaardigd). Peper stond, naast ook honing, te boek als afrodisiacum en deed schijnbaar zo krachtig zijn werk dat het gezegde "Peper helpt de man te paard, en de vrouw onder de aard" in heel Europa te horen was. Peperkoek was destijds dan ook een veelgebruikt bruiloftsgebak en werd door geliefden aan elkaar gegeven (zoals nog altijd gebeurt met de Duitse lebkuchenherzen). Omdat de specerij peperduur (!) was, werd het enkel met zeer feestelijke gebeurtenissen gebruikt (bron).
(Nooit geweten, al die jaren dat ik nu al peper-en kruidnoten in mijn mond stop. Ik vind dat dit soort informatie óók thuishoort in de les 'vaderlandsche geschiedenis')
Ooit hoorde ik van een gepensioneerd bakker, dat het bereiden van honingdeeg voor peperkoek een heuse kneedklus was en met enig vrezen stroop ik mijn mouwen op en maak ik me klaar voor het betere mixen. Dat valt me gelukkig alleszins mee; honing, ei, kruiden en bloem mengen soepel (hoewel ik de honing wel even een minuutje op vol vermogen in de magnetron heb verwarmd; tevens een goede manier om gekristalliseerde honing weer vloeibaar te maken...).Pepernoten horen 'slordig' te zijn, dus bak ik brokjes deeg die ik met de vingers nog zelfs wel iets 'slordiger' had mogen maken. Kórt bakken! De pepernoten moeten lekker taai blijven; niet bruin en knapperig. Een zevental minuten blijkt voldoende. Mjam! Alleen zou ik een volgende keer de hoeveelheden gemalen anijszaad en speculaaskruiden omdraaien; 1el anijszaad i.p.v. 1tl en 1tl speculaaskruiden i.p.v. 1el. De hierboven gelauwerde peper zit overigens verstopt in de speculaaskruiden..!
Hoe is toch ooit een dergelijk afrodisiacum als 'kinder'snoepgoed op scholen terechtgekomen, vraag je je af?! Belachelijk trouwens vind ik het, dat er met Sinterklaas op basisscholen tegenwoordig niet meer ouderwets gestrooid mag worden door Zwarte Piet, in het overtrokken kader van de hygiëne. Alsof de suiker-en vetzucht heden ten dage niet sowieso veel erger is!Klik hier voor de ontstaansgeschiedenis van Sinterklaas.
Zou ik dan na al die jaren van "pepernoot" recepten uitproberen, eindelijk het echte recept hebben? Ik ga ze dit weekend bakken.
BeantwoordenVerwijderenHeb dit recept net geprobeerd. Pepernoten 'smolten' in de oven aan elkaar en lijken meer taaitaaiknobbels. Heb er een eetlepel anijs ingedaan maar dat zou zelfs nog meer mogen zijn. Nu smaken ze vooral naar honing.
BeantwoordenVerwijderen